به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از فارس، برنامه مناظره اين هفته با موضوع انتقال پايتخت با حضور ابوالفضل ابوترابي، نماينده مجلس شوراي اسلامي، حسين‌علي اميري، قائم مقام وزير کشور در امور مجلس و هماهنگي استان‌ها و سخنگوي وزارت کشور، جواد جهانگيرزاده نماينده مجلس شوراي اسلامي و قائم مقام مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي، پيروز حناچي معاون معماري و شهرسازي وزير راه و شهر سازي و دبير شوراي عالي معماري و شهرسازي کشور، مهدي زارع، دانشيار پژوهشگاه بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله و عضو هيئت مديره انجمن ژئوفيزيک ايران برگزار شد.

* مشکلي به نام تبديل روستاها و شهرها به کلانشهرها

ابوترابي که خود از طراحان طرح انتقال پايتخت است با بيان اينکه موضوع طرح انتقال پايتخت از تهران از سال 1340 مطرح بود، گفت: در آن سال شعاع 120 کيلومتري اطراف تهران مشخص شد تا شرکت‌هاي بزرگ از اين محدوده خارج شوند همچنين شهرهاي موازي تهران نيز براي کاهش بار ترافيک تعيين شدند اما متاسفانه شاهد بوديم که طي آن سالها روستاها به شهرها و شهرها به کلانشهرها تبديل شدند و مشکلي به مشکل‌ها اضافه شد.

وي اظهار داشت: آخرين طرح مربوط به خروج کارمندان از تهران بود که شکست خورد. در طرح انتقال پايتخت سياسي، اداري و اقتصادي تهران يک شوراي 14 نفره متشکل از رئيس جمهور به عنوان رئيس شورا، وزير کشور به عنوان دبير و شهردار تهران حضور دارند.

* انتقال پايتخت در 50 کشور جهان

ابوترابي با بيان اينکه اين طرح داراي سه مولفه است و 50 کشور غني و فقير اين مسير را طي کرده‌اند، گفت: اين شورا بايد ظرف 2 سال، 3 جواب به 3 سوال بدهد. موضوع اول درباره ساماندهي تهران موجود است که در توان شورا و شهردار تهران هم نيست.

وي اضافه کرد: موضوع دوم تمرکززدايي از تهران است چرا که امروز تهران متاسفانه پايتخت اقتصادي، سياسي، فرهنگي، اجتماعي و علمي شده است و مشکلي را ايجاد کرده‌اند که طبق آن ايران به تهران تبديل شده است. لذا قطعاً در اين شوراي عالي بايد موضوع دولت الکترونيک و خروج پادگان‌ها و صنايع بزرگ و مراکز علمي به استان‌هاي کمتر توسعه يافته جدي گرفته شود.

* نبايد فقط به فکر مشکل شهر تهران بود

اين نماينده مجلس گفت: نبايد در انتقال پايتخت سياسي فقط حل مشکل تهران را در نظر بگيريم بلکه در راستاي پدافند غيرعامل بايد جايگزيني براي تهران داشته باشيم وگرنه آسيب‌پذير مي‌شويم بطوري که شاهد هستيم يک زلزله در هائيتي به وجود آمد و دولت آن کشور را نابود کرد.

وي اضافه کرد: مشکلات محيط زيستي، احتمال حمله نظامي و نافرماني مدني از ديگر دلايلي هستند که ضرورت انتقال پايتخت را مشخص مي‌کند. ژاپن هم در حال حاضر در حال انتقال پايتخت است و سئول طراحي پايتخت خود را به مسابقه بين‌المللي گذاشته است.

ابوترابي تصريح کرد: انتقال پايتخت فقط هزينه نيست بلکه سرمايه‌گذاري جديد است چرا که موضوعاتي مانند آلودگي هوا که دومين عامل ايجاد سرطان است هزينه‌هاي زيادي را به سيستم درماني کشور وارد مي‌کند که با انتقال پايتخت مي‌توان جلوي اين هزينه‌ها را هم گرفت.

* بايد هزينه‌ها و محل تامين هزينه‌ها مشخص باشد

در ادامه اين برنامه، حسينعلي اميري سخنگوي وزارت کشور که به عنوان مخالف صحبت مي کرد، گفت: اين طرح، طرح جديدي نيست و در سال‌هاي مختلف با عناوين مختلف از جمله سبک‌سازي پايتخت، انتقال پايتخت و تعادل‌بخشي پايتخت مطرح بوده است. پيشنهاد طرح انتقال پايتخت در سال‌هاي مختلف حکايت از اين دارد که تهران با مشکلات عديده‌اي مواجه است و مشکلاتي که از جهت ترافيک، حمل‌ونقل و موارد مختلف دارد، بايد برطرف شده و رنج مردم تهران از اينگونه موارد کمتر شود.

سخنگوي وزارت کشور افزود: مساله اين است که اصولا براساس قانون اساسي هر طرحي که مجلس به دولت ارائه مي‌کند بايد هزينه‌ها و محل تامين هزينه‌ها مشخص باشد، دولت به لحاظ گستردگي که دارد از توان کارشناسي بالايي برخوردار است. بنابراين طرحي که نمايندگان عزيز ارائه مي‌دهند بايد محل هزينه آن طرح را هم مشخص کنند.

اميري با بيان اينکه اين طرح مربوط به دولت نيست و يک موضوع ملي است و در قالب سياست‌هاي کلي نظام تعريف مي‌شود و سياست‌هاي کلي نظام بر عهده مقام معظم رهبري است، گفت: قطعاً طرحي که هزينه مالي داشته باشد و هزينه تامين شده براي آن در اين طرح مشخص نباشد، مورد ايراد شوراي نگهبان قرار مي‌گيرد.

وي با بيان اين سوال از طراحان طرح انتقال پايتخت مبني بر اينکه وقتي چنين ايراداتي به اين طرح وارد است، هدف از تدوين آن چه بوده، گفت: وقتي لايحه‌اي از سوي قانونگذار تدوين مي‌شود بايد هدفي را در پي داشته باشد اما به نظر مي‌رسد که هدفي براي اين طرح نبوده است. اگر هدف کاهش آلودگي هوا، رفع مشکلات ترافيک و حمل‌ونقل بوده است، بايد واضح مشخص شود.

سخنگوي وزارت کشور خاطرنشان کرد: واقعيت مطلب اين است که مشکلات تهران عريان است و نياز به کار کارشناسي ندارد و مردم هم همانگونه که پخش شد مشکلات را راحت مي‌بينند و بيان مي‌کنند.

به گفته وي رنج مردم تهران بحث ترافيک، حمل‌ونقل، آلودگي هوا و بحث زلزله است. بنابراين اين مشکلات عريان هستند پس بايد بررسي کنيم که آيا مطالعه اي تطبيقي انجام شده است يا خير. مثلا کشورهايي که مشکلات تهران را دارند چه کرده‌اند.

اميري افزود: دوستان در سال 58 يا 59 تهران را اگر مشاهده کنند مي‌بينند که همين مشکلات فعلي آن زمان هم با وجود جمعيت بسيار کمتر از الان وجود داشته است، بنابراين راه‌حل اساسي و هدف اين طرح بايد مشخص شود.

* ساماندهي تهران به نفع همه ايرانيان است

جواد جهانگيرزاده نماينده مردم اروميه در مجلس در مورد طرح انتقال پايتخت اظهار داشت: طرح انتقال پايتخت که توسط کميسيون شوراها نوشته و مطرح شده در واقع طرح انتقال پايتخت سياسي و اداري کشور است.

وي ادامه داد: مسلماً هيچ فردي مخالف ساماندهي تهران نيست چرا که ساماندهي اين شهر به نفع همه ايرانيان است. اما اينکه صرفا به انتقال پايتخت سياسي و اداري کشور فکر کنيم حرف درستي نيست.

* طرح انتقال پايتخت با اصل 75 قانون اساسي مغاير است

قائم مقام مرکز پژوهش‌هاي مجلس همچنين گفت: طرح انتقال پايتخت با اصل 75 قانون اساسي مغاير بوده و هزينه‌هاي بسياري را به کشور تحميل مي‌کند و اينکه بايد فکر کرد آيا با انجام اين طرح مشکل محيط زيست تهران حل مي‌شود. آيا مي‌توانيم مردم را از تهران منتقل کنيم.

وي افزود: در سال 68 که بحث انتقال پايتخت از تهران مطرح شده بود دولت عنوان کرده بود که 6 برابر بودجه عمومي دولت براي انجام اين طرح لازم است. در نتيجه در مقايسه با بودجه سال 92 رقم بسيار بالايي براي جابه‌جايي پايتخت لازم است و اگر ما پول داريم بايد 38 هزار طرح منطقه‌اي نيمه تمام را ساماندهي کنيم و اجازه نداديم پول ساير استانها را براي تهران هزينه کنيم.

جهانگيرزاده تصريح کرد:‌ آيا اگر پايتخت از تهران منتقل شود مشکلات حل مي‌شود يا 10 ميليون نفر جمعيت اين شهر بي‌تکليف رها مي‌شوند.

وي با طرح اين سوال که آيا انتقال پايتخت موجب انتقال جمعيت چند ميليوني مي‌شود، اظهار داشت: بايد در نظر داشت که اقامتگاه فقط موضوع مسائل سکونتي نيست بلکه موضوعات سياسي و اجتماعي هم مطرح است. تهران در حال حاضر محل تمرکز است اگر اين جمعيت از تهران منتقل شد زلزله رفع مي‌شود؟

* دهه 60 بحث انتقال پايتخت تا مرحله مکان‌يابي پيش رفت

پيروز حناچي معاون معماري و شهرسازي وزير راه به عنوان مخالف انتقال پايتخت نيز گفت: تا قبل از اينکه دولت  ماموريت انتقال پايتخت را به وزارت راه محول کند، ما در موضع مخالف بوديم اما پس از آن در موضع مطالعه انتقال پايتخت هستيم.

وي با بيان اينکه اينکه سوال چگونه مطرح شود، 50 درصد رسيدن به هدف است، افزود: براساس آمارهاي مجموعه شهري تهران در مناطق 22گانه، 9.8 درصد جمعيت کشور و کل مجموعه شهري تهران 20 درصد جمعيت کشور را در خود جاي داده است.

معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينکه 27 درصد توليد ناخالص بدون احتساب درآمدهاي نفتي در اين مجموعه توليد مي‌شود، گفت: اشتغال مجموعه شهري تهران در حوزه صنعت 30 درصد و خدمات 40 درصد است.

حناچي با بيان اينکه دوستاني که به فکر مشکلات تهران هستند، براي انتقال پايتخت به سوابق رجوع کنند، اظهار کرد: در اواخر دهه 60 بحث انتقال پايتخت تا مرحله مکان‌يابي نيز پيش رفت، امروز هم اگر از هر کسي بپرسيد چه راهي براي خروج از وضعيت کنوني تهران وجود دارد، همه با انتقال پايتخت موافقت مي‌کنند.

وي ادامه داد: اما در اين مسير بايد به آيتم‌هاي تاثيرگذار توجه کنيم چرا که در غير اين صورت از مسير خارج خواهيم شد، مداخلات شهري، نبود آزمون‌هاي قطعي، محدود بودن راه‌حل‌هاي بالقوه و نبود ضوابط براي تشخيص درست از جمله آيتم‌هاي تاثيرگذار در بحث انتقال پايتخت است.

معاون وزير راه و شهرسازي با تاکيد بر اينکه در زمينه انتقال پايتخت‌هاي جهان موارد متعددي داريم، گفت: اين انتقال پايتخت‌ها مربوط به سال‌هاي 1923 تا 1983 است که عمده دلايل انتقال با دلايل ما متفاوت است. به عنوان مثال بحث برلين مربوط به مساله فروپاشي بود يا در قزاقستان به دليل زلزله اين کار را انجام دادند اما دليل اصلي نوسازي بود. در حال حاضر نيز در ژاپن مباحثي در خصوص انتقال پايتخت مطرح است.

* طي روز 4 ميليون نفر براي کار وارد تهران مي‌شوند

مهدي زارع، دانشيار پژوهشگاه بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله و عضو هيئت مديره انجمن ژئوفيزيک ايران که موافق طرح انتقال پايتخت بود، گفت: تهران شهري است که در 218 سال گذشته پايتخت ايران بوده است و از دوره صفويه به بعد گسترش يافت. قبل از آن با شهرري مواجه بوديم که بيشتر مورد توجه بود.

وي افزود: يک زلزله تاريخي ثبت شده مربوط به ايران مربوط به ري است و پس از آن زلزله‌هاي پي‌درپي 4 بار ري را تخريب کرد.

دانشيار پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي با اشاره به اينکه 1335 تهران حدود 1.5 ميليون نفر جميعت داشت که اين تعداد در سال 1340 به دو ميليون نفر رسيد، عنوان کرد: امروزه در پايان سال 92 تهران در حدود هشت و ميليون 600 هزار نفر جمعيت دارند که شب‌ها در 20 منطقه تهران ساکن هستند همچنين در طي روز 4 ميليون نفر براي کار وارد تهران مي‌شوند.

زارع ادامه داد: هم  اکنون 12 ميليون و 600 هزار نفر در استان تهران و 2 ميليون و 500 هزار نفر در البرز ساکن هستند که جمعاً 16 ميليون نفر در اين دو استان زندگي مي‌کنند.

وي بيان کرد: از نظر شرايط پوسته زمين منطقه‌اي که در آن هستيم به طور متوسط هر 200 سال يک زمين لرزه بالاي 7 ريشتر را تجربه کرده اهست و به نظر مي‌رسد با توجه به تراکم جمعيت در مناطق يک، دو، سه، چهار، پنج، هجده، نوزده، 20 و 21 و 22 حدود سه ميليون نفر در شمال و جنوب در پهناي گسل زندگي مي‌کنند و 2 ميليون و 100 هزار نفر در بافت فرسوده تهران ساکن هستند.

* سالي 120 هزار نفر به جمعيت تهران اضافه مي‌شوند

زارع افزود: در مجموع حدود 5 ميليون و 200 هزار نفر در تهران در محدوده پهناي گسل زلزله و بافت فرسوده ساکن هستند، بنابراين 60 درصد جمعيت در معرض بالاي زلزله قرار دارند بنابراين با توجه به شرايط تهران و انتظار وقوع زلزله بالاي 7 ريشتر در اين شهر ايجاد پايتخت جديد مي‌تواند به کاهش جميعت منجر شود.

وي تصريح کرد: سالي 120 هزار نفر به جمعيت تهران اضافه مي‌شوند اگر سياست‌هاي ما تغيير مناسبي داشته باشد مي‌تواند رو به رشد جمعيت را جلوگيري کند و آن موقع است که بايد فکري براي جمعيت موجود کرد.

وي با بيان اينکه شهر تهران براي 4 تا 5 ميليون نفر جمعيت مناسب است، تصريح کرد: در برنامه درازمدت 10 ساله مي‌توان انتظار داشت که زندگي در تهران براي 5 ميليون نفر مناسب‌سازي شود. اگر بتوانيم تهران را در بازه زماني براي جمعيت ايده‌آل مناسب‌سازي کنيم آن وقت فرصت کافي براي مقاوم‌سازي در مقابل زلزله را داريم.

زارع گفت: تمرکز جمعيتي با انتقال پايتخت به جايي مي‌رود که خطر زلزله کمتري دارد اين عبارت اشتباهي است که همه جاي ايران ريسک زلزله يکساني دارد. از طرفي ديگر تهران تا روزي که اين جذابيت اقتصادي و ساير جذابيت‌ها را دارد چنين جمعيتي را خواهد داشت لذا چاره‌اي نداريم و نمي‌توانيم با جمعيت موجود راهي براي پيشگيري از آسيب‌هاي ناشي از افزايش جمعيت داشته باشيم.

* انتقال پايتخت 100 هزار ميليارد تومان هزينه دارد

در ادامه اين مناظره اميري سخنگوي وزارت کشور افزود: امروز با وجود اينکه جمعيت تهران به صورت قابل توجهي افزايش يافته است اما مي‌بينيم که با مشکلات آن زمان تهران روبرو نيست، چون نظام به اين نتيجه رسيد که روي مسئله تردد،‌ حمل و نقل و ترافيک تمرکز کند. بزرگراه‌ها را ساخت، وسيله‌هاي حمل و نقل وارد ميدان شدند و توانستند بخش عمده‌اي از مشکلات تهران را حل کنند.

وي با اشاره به مشکل آلودگي هوا در تهران، بر لزوم استفاده از تجربه ديگر کشورها براي مقابله با اين مشکل تاکيد کرد و افزود: روزي لندن يکي از شهرهاي آلوده بود اما مطالعه و کار کارشناسي کردند و امروز به يکي از شهرهاي پاک دنيا تبديل شده است. بنابراين چرا از مطالعات ديگران استفاده نکنيم.

سخنگوي وزارت کشور گفت: چرا به کارهاي شدني توجه نمي‌کنيد و بر موضوع انتقال پايتخت که هزينه هنگفتي تا مرز 100 هزار ميليارد تومان را دارد توجه مي‌کنيد. آن هم با توجه به مشکلات اقتصادي که کشورمان با آن روبروست.

* انتقال پايتخت جزو سياست‌هاي کلي نظام است

ابوالفضل ابوترابي نماينده مردم نجف‌آباد نيز اظهار داشت: شورايي متشکل از 14 نفر ظرف مدت 2  سال وظيفه دارند به صورت تطبيقي راه حل 50 کشور را که موفق به انتقال پايتخت خود شدند بررسي کنند و بعد از مدت 2  سال بايد در مورد راهکارها هزينه‌ها، زمان و مکان‌يابي اين مسئله راه حل بدهند.

نماينده مردم نجف‌آباد افزود: مسئله انتقال پايتخت جزو سياست‌هاي کلي نظام است و اگر فرض کنيم تهراني آباد داريم عقل حکم نمي‌کند که تمام دارايي‌هاي علمي، سياسي و فرهنگي را در آن جمع کنيم که در صورت هر اتفاقي تمام اين حوزه‌ها آسيب ببيند.

وي تصريح کرد: بعد از پايان اين دو سال طرح جمع‌بندي شده بايد به امضاي مقام معظم رهبري برسد.

* در حال حاضر 8 هزار خودرو آلوده کننده داريم

در ادامه، پيروز حناچي معاون معماري و شهرسازي وزارت راه و شهرسازي اظهار داشت: بنده تصور مي‌کنم مشکل ما ناشي از مديريت شهري است در حد فاصل سال‌هاي 82 تاکنون که حدود 10 سال مي‌گذرد تهران از 32 شهرداري و 12 فرمانداري و يک استان تبديل به شهري با 58 شهرداري، 18 فرمانداري و دو استان شده است. اينها را در کنار افزايش يک ميليون مسکن مهر در ورودي تهران و افزايش تراکم مسکوني در سطح شهر بگذاريد.

وي خاطرنشان کرد: قبل از انقلاب شورايي به رياست نخست‌وزير وقت مسائل شهري را اداره مي‌کرد که بعد از انقلاب وظايف آن به کميسيون ماده 5 منتقل شد و البته مورد اعتراض وزير کشور وقت قرار گرفت.

حناچي تصريح کرد: در حال حاضر 8 هزار خودرو آلوده کننده داريم که به صورت سه شيفته کار مي‌کنند و آلودگي را بيشتر مي‌کنند. در سال 82 نيز مجدد خودروهاي دودزا شماره‌گذاري شدند. ما براي حل مشکلات شهري بايد از تکرار اشتباهات مديريتي جلوگيري کنيم بيشتر از بزرگراه به توسعه حمل و نقل عمومي نياز دارد.

وي با اشاره به زلزله‌خيز بودن کشور افزود: اکثر مناطق کشور روي خط زلزله هستند و اين نشان مي‌دهد که ما بايد با زلزله زندگي کنيم نه اينکه از آن فرار کنيم.

حناچي همچنين گفت: بنده بحث انتقال پايتخت را رد نمي‌کنم اما تا زماني که پروسه مديريت شهري ناقص است پروژه انتقال پايتخت پاسخ نمي‌دهد چرا که ما در حال حاضر معضل آلودگي در اصفهان، اراک، تبريز و اهواز را داريم و نمي‌توان گفت که صرفا با انتقال پايتخت اين مشکلات حل مي‌شود.

* انتقال پايتخت يعني انتقال مشکلات به يک مکان جديد

جواد جهانگيرزاده نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينکه با انتقال پايتخت از تهران به شهر ديگري در حقيقت مشکلات را به يک مکان جديد منتقل مي‌کنيم، گفت: در سال 1359 اختيارات استانداران افزايش يافت. در قانون برنامه چهارم توسعه نيز تاکيد بسياري شده که تمرکز را از راس نظام اداري برداريم اما اتفاقي نيفتاده و در رويکرد اجرايي و تدوين قوانين دچار اشکال هستيم.

وي افزود: اگر هم پايتخت منتقل شود باز هم ذهنيت ما تنظيم نمي‌شود هم اکنون در منطقه الهيه شاهد هستيم که در يک کوچه باريک مجوز ساخت يک آپارتمان 10 طبقه‌اي داده‌اند. اگر بخواهيم تمرکززدايي کنيم راهش اين نيست که پايتخت را از تهران منتقل کنيم چرا که هم‌اکنون هزينه اين انتقال را نداريم.

اين نماينده مجلس اظهار داشت: بايد نظام اداري را اصلاح و تغييرات بنيادين در ساخت و ساز مسکن اعمال کنيم. همچنين هزينه استفاده از امکانات شخصي را افزايش داده و هزينه استفاده از امکانات عمومي را کاهش دهيم.

* طرح انتقال پايتخت که در مجلس به تصويب رسيد داراي اشکال است

حسينعلي اميري نيز اظهار کرد که طرح انتقال پايتخت که در مجلس به تصويب رسيد داراي اشکال است و انتقال سياسي - اداري پايتخت را در دستور کار دارد.

وي گفت: تهران از لحاظ اقتصادي نيز جايگاه ويژه‌اي در کشور و خاورميانه دارد بنابراين فقط به حوزه سياسي و اداري ختم نمي‌شود.

سخنگوي وزارت کشور با تأکيد بر اينکه امروز بيشتر کلانشهرهاي کشور با مشکل کم آبي روبرو هستند، تصريح کرد: امروز در کشور مشکل «بحران آب» داريم. چندي پيش استانداران يزد و چهارمحال بختياري براي رفع معضل آب استان خود به وزارت کشور آمده بودند بنابراين براي بحث انتقال پايتخت ما هيچ رودخانه‌اي در کشور نداريم که آب پايتخت فرضي را تأمين کند.

* پايتخت بايد به ناحيه‌اي برود که در نوار زلزله نباشد

مهدي زارع نيز به وقوع احتمالي زلزله در تهران اشاره کرد و چنين حادثه‌اي را براي کلانشهري چون تهران فاجعه‌آميز خواند.

وي در بخش ديگري از سخنان خود گفت: آقاي روحاني زماني که دبير شوراي عالي امنيت ملي بوده‌اند به دبيرخانه اين شورا دستور دادند که اين طرح را در دستور کار قرار دهند در حال حاضر نيز به وزارت راه و شهرسازي دستور داده‌اند که بررسي کنند.

رئيس پژوهشکده زلزله‌شناسي اظهار کرد که انتقال پايتخت بايد به ناحيه‌اي برود که در نوار زلزله نباشد و از آن سو تهران نيز بايد به سمت مناسب‌سازي حرکت کند و هزينه‌ها نيز ديده شود چرا که اگر تهران آسيبي ببيند کل سيستم ما دچار آسيب مي‌شود.

* در طرح انتقال پايتخت رفع مشکلات مد نظر نبوده است

جهانگيرزاده نيز خاطرنشان کرد: در ماده طرح انتقال پايتخت آمده که بايد ظرف مدت 2 سال سازماندهي و مکان پايتخت انتخاب شود.

نماينده مردم اروميه در مجلس تأکيد کرد که در طرح انتقال پايتخت از تهران رفع مشکلات مد نظر نبوده است.

* انتقال پايتخت با وضع موجود غيرممکن است

اميري با بيان اينکه از اينکه تهران در آلودگي ترافيک و زلزله رنج مي‌برد ترديدي نداريم،گفت: ما وقتي مي‌خواهيم يک کار بزرگ را به سامان برسانيم بايد به قطعات کوچکتري تبديل کنيم چرا که معتقديم مشکلات شهر تهران مي‌تواند رفع و شدني شود.

وي تأکيد کرد که انتقال پايتخت با وضع موجود غيرممکن است و بهتر است که ما راهبردهاي اجرايي را مد نظر قرار دهيم.

سوال از ابوترابي:

«شما که به مسائل سياسي و تنش‌زدايي تاکيد مي‌کنيد، بفرماييد آيا بر سر مکان پايتخت جديد دعواي سياسي نخواهد شد»

پاسخ: شوراي عالي در مورد اين مساله تصميم‌گيري مي‌کند چرا که اين جزء سياست‌هاي کلي نظام است و در نهايت تصميمات اين شورا بايد به امضاي مقام معظم رهبري برسد چرا که يک بحث فرا قوه‌اي است و مجلس، شهرداري تهران و سازمان پدافند غيرعامل در آن شرکت دارند. در نتيجه هيچ دعوايي بر سر آن نيست.

سوال از اميري:

«اگر خود ساکن يک شهر کوچک و بدون امکانات بوديد، باز هم از تمرکز امکانات در تهران دفاع مي‌کرديد؟»

پاسخ: ما به دنبال توسعه پايدار و متوازن براي تهران هستيم و معتقديم انتقال تهران را بايد از ديدگاه اسناد بالادستي نگاه کرد.

سوال از جهانگيري:

«آيا تا به حال به تجميع امکانات در تهران اعتراض کرده‌ايد؟»

پاسخ: اينکه تهران تمام امکانات را داشته باشد و بودجه يک منطقه آن چند برابر بودجه يک شهر کوچک در يک منطقه دورافتاده باشد، درست نيست.

سوال از حناچي:

«اگر اجراي اين طرح نهايي شود براي جلوگيري از سوءاستفاده افرادي که به دنبال خريد زمين در آن شهر هستند، چه مي‌کنيد؟»

پاسخ: مباحث کارشناسي نبايد به صورت سليقه‌اي بررسي شود، لذا چون تا به حال مکان ‌يابي انجام نشده اين بحث‌ها مطرح نيست ضمن اينکه موضوعاتي از اين دست که زيربنايي است بايد بررسي تمام دستگاه‌ها را داشته و لايحه نهايي به اندازه کافي چکش خورده باشد.

در مورد اين طرح‌ها ممکن است مشکلي حل شده و مشکلي ديگر زياد شود که اهميت تخصيص منابع را نشان مي‌دهد.

سوال از زارع:

«آيا مشخص است که ريسک زلزله در کدام شهر ايران براي پايتخت شدن کمتر است؟»

پاسخ: هدف اصلي ما اين است که ريسک زلزله را براي تهران پايين بياوريم.

سوال از ابوترابي:

«چند موضوع اصلي از جمله مسائل زيست محيطي، حمل و نقل و زلزله باعث شده تا موضوع انتقال پايتخت از تهران مطرح شود که در بخش زيست محيطي موضوع سوخت ماشين‌ها و حمل و نقل شهري تهران ياد مي‌شود. که براي اين موارد قوانين به خوبي اجرا نشده است. اگر اين موارد اجرا مي‌شد باز هم موضوع انتقال پايتخت مطرح بود؟»

پاسخ: بله باز هم انتقال پايتخت نياز بود.

در ژاپن هم که تمام اين موارد اجرا شده است امروز به فکر انتقال پايتخت هستند حتي در سئول مسابقه‌اي بين‌المللي براي انتقال پايتخت گذاشته‌اند اين در حالي است که اين شهر تمام زيرساخت‌هاي لازم را دارد.

حتي اگر تهران شهر خوبي بود و روي گسل زلزله قرار نداشت و مشکل زيست محيطي نيز نداشتيم به جهت اينکه تمام تمرکزها در تهران است کشور آسيب‌پذير است بنابر اين در راستاي پدافند غيرعامل بايد بايد شهر ديگري به عنوان پايتخت جايگزين تهران شود.

سئوال از ابوترابي:

«بهتر نبود به جاي طرح انتقال پايتخت مطالبات معوق مردم تهران در حوزه حمل و نقل پيگيري مي‌شد؟»

پاسخ: در شوراي عالي ساماندهي انتقال پايتخت ساماندهي شهر تهران جزو اولويت‌هاي اول است به همين دليل شهردار تهران هم جزء اين شورا قرار دارد. چرا که اعتقاد داريم توان اداراه تهران بزرگ فقط در اختيار شهردار و شوراي شهر نيست.

سئوال از ابوترابي:

«پول انتقال پايتخت را از کجا مي‌آوريد؟»

پاسخ: تجربه کشورهاي دنيا در اين زمينه بسيار کمک کننده است اول اينکه اين طرح زمانبر است و کار امروز و فردا نيست. دوم اينکه اگر ضرورت باشد بايد حواشي مانند استخر و ورزشگاه را کنار بگذاريم و تجربه نشان داده است که اگر عزم ملي باشد مشکلات حل مي‌شود. اين طرح ممکن است 50 سال طول بکشد و در برخي کشورها مانند مالزي براي اجراي آن زمين‌هاي دولتي را نفروختند و به کمک آنها نيز هزينه اين طرح را به دست آوردند.

سئوال از جهانگيري:

«آيا الگوي ترکيه و پاکستان براي تهران مناسب‌تر نيست؟»

پاسخ: اين موضوع بايد مطالعه شود اما قاعده‌اي که براي انتقال آنکارا بود با انتقال پايتخت پاکستان متفاوت بود.

سئوال از حناچي:

«اگر تهران فردا زلزله بيايد از حرف‌هاي خود پشيمان نمي‌شويد؟»

پاسخ: خير، چون مطالعات در اين زمينه صورت گرفته است. سناريوي زلزله در تهران تدوين شده است و طبق اين سناريو روي شبکه‌هاي آب، برق و گاز کارهاي جدي صورت گرفته است. ما بايد ياد بگيريم که با زلزله زندگي کنيم نه اينکه از آن فرار کنيم.

سئوال از زارع:

«بهتر نيست به جاي فرار از تهران آن را مقاوم‌سازي کنيم؟»

پاسخ: مقام‌سازي مي‌کنيم اما با اين جمعيت در شرايط بحراني با مشکلات زيادي مواجه خواهيم شد.

* مناظره 2نفره جهانگيرزاده و ابوترابي

جهانگيرزاده: انتقال پايتخت جمعيت تهران را کم نمي‌کند

ابوترابي: انتقال پايتخت سرمايه‌گذاري درازمدت است

در ادامه برنامه و با راي حضار، جواد جهانگيرزاده (مخالف) و ابوالفضل ابوترابي (موافق) براي انجام مناظره 2 نفره انتخاب شدند.

جهانگيري با اشاره به اينکه در طرح انتقال پايتخت، چشم‌انداز و رويکرد طراحان مشخص نيست، گفت: در اين طرح مشخص نيست که ما مي‌خواهيم پايتخت اداري را منتقل کنيم. آيا اگر مي‌خواهيم پايتخت اداري را منتقل کنيم يک حصار بايد به دور آن بکشيم و بگوييم کسي نيايد و يا يک جمعيت سرريز ايجاد خواهد شد.

وي افزود: کشور ما مانند تمام کشورهاي خاورميانه يک کشور تمرکزگرا و رانتي‌ير نفتي نيز هست و به اين ترتيب وجناتي همچون يک کشور نفتي خاورميانه را خواهد داشت.

نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: ما هم‌اکنون بيش از 480 هزار ميليارد تومان طرح نيمه‌تمام در کشور داريم با اينها بايد چه کرد؟ پول جديد تزريق خواهد شد. آقاي ابوترابي! مي‌دانم که ما در سال 92، 6 تا 7 درصد تخصيص اعتبار داشته‌ايم. همه را که نبايد بدهيم مردم بايد براي سال بعد نيز بينديشيم و سال بعد نيز دچار چنين مشکلاتي هستيم.

جهانگيرزاده گفت: پول انتقال را از کجا به دست خواهيم آورد؟ بر مبناي چه درآمدهايي؟ اگر مبنا را بگذاريم سال 67 دولت سازندگي روي دو طرح مهم کار مي‌کرد يکي انتقال آب از درياي خزر به خليج فارس و دومي انتقال پايتخت. همان زمان اعلام شد که اين دو، شش برابر بودجه عمومي دولت اين کار هزينه‌بر خواهد بود. اين رقم حتي تا 20 سال آينده نيز امکان‌پذير نخواهد بود.

وي افزود: اگر تهران امروز را با شرايط امروز مي‌بينيد به خاطر توزيع ناعادلانه امکانات است.

نماينده مردم اروميه در مجلس ادامه داد: ما بايد از جيب ديگران بياييم و يک پايتخت جديد درست بکنيم که اين کار قطعا درست نيست و چنين اجازه‌اي نيز شرايط اقتصادي به ما نخواهد داد.

در ادامه، ابوترابي به عنوان مدافع طرح انتقال پايتخت با اشاره به محاسن آن و تجربيات کشورهاي قبلي در اين‌باره گفت: درباره هزينه اين طرح بايد به اين نکته اشاره کرد همانگونه که امورات فرهنگي به ظاهر به ظاهر هزينه‌بر است اما در باطن يک سرمايه‌گذاري درازمدت است اما سرمايه‌گذاري‌اي است که ما در درازمدت از آن بهره‌برداري مي‌کنيم.

وي افزود: ما بايد ظرفيتي را ايجاد کنيم که مردم بتوانند از آن استفاده کنند چراکه مردم تهران هم‌اکنون با معضلات فراواني روبه‌رو شده است.

ابوترابي گفت: ما بايد آينده‌نگري کنيم دانشگاه دفاع ملي با 180 نفر و با سفارش مجمع تشخيص مصلحت نظام پروژه زيبايي را انجام دادند اگر ما دولت الکترونيک را توسعه دهيم و دولت را از اقتصاد دولت براساس اصل 44 نجات دهيم ماحصل آن 300 تا 350 هزار نفر بايد از تهران منتقل شوند.

وي افزود: در طرح مسکن مهر چه مقدار مسکن ساخته شد؟ به نظر شما 300 تا 350 هزار نفر چقدر زيرساخت لازم دارد؟ طرح انتقال پايتخت سياسي اداري به منظور بررسي و مطالعات انجام شده درخصوص تراکم‌زدايي‌هاي صورت گرفته و همچنين ساماندهي شهر تهران و انتقال پايتخت سياسي اداري تنظيم شده است اگر اين سه را انجام دهيم مي‌توانيم کشور را از اين معضل نجات دهيم.

نماينده مردم نجف‌آباد در مجلس ادامه داد: ما همه چيز را در تهران ايجاد کرده‌ايم حتي کارتن‌خواب‌ها نيز از ساير شهرستان‌ها به تهران مي‌آيند، پولدارها و متخصصان نيز به تهران مي‌آيند حتي کلانشهرها نيز براي آنها جذابيت ندارد.

ابوترابي گفت: ما بايد در يکجا آن را متوقف کنيم اين جمعيت انبوه در آينده نزديک بسيار فراتر از امروز خواهد رفت و تهران به حالت انفجار خواهد رسيد.

وي در پاسخ به اين سوال که حتي در صورت انتقال پايتخت سياسي اداري نيز اين امکانات باقي خواهد ماند، گفت: تمام اين مسائل در تهران ديده شده است ما در اين طرح تمام مسائل را ديده‌ايم. در اين طرح علاوه بر بحث بلاياي طبيعي آلودگي‌هاي زيست محيطي است. امروز ما در کشورهاي پيشرفته نيز شاهديم که به دليل بحث پدافند غيرعامل به تمرکززدايي از پايتخت روي آوردند. از سال 1950 تاکنون 50 کشور اين کار را کرده‌اند اين کار فقط يک اراده مي‌خواهد.

نماينده مردم نجف‌آباد با اشاره به اينکه در اين طرح بحث ايجاد شوراي عالي انتقال پايتخت نيز ديده شده است، گفت: با اين ظرفيت شورا که رئيس‌جمهور نيز عضو اين شورا است مي‌توانيم با تمرکززدايي مشکلات را حل کنيم. بايد بسياري از دانشگاه‌ها، کارخانه‌ها و مراکز علمي در نقاط کمتر برخوردار توزيع شوند تا هم عدالت اجتماعي رعايت شود و هم مردم تهران بهتر نفس بکشند چراکه هم‌اکنون مردم تهران طنابي به گردن دارند که به تدريج کشيده مي‌شود و امروز بيشترين مرده‌متولد شدن کودکان در تهران به خاطر آلودگي هوا است.

جهانگيرزاده نيز در ادامه اظهار داشت: اين حق افراد است که از يک روستا و يا يک شهر به شهرستان ديگري بروند و اين امر، امر طبيعي است؛ اروميه امروز بيش از 800 هزار جمعيت دارد بنابراين نمي‌توان با حصار جلوي تراکم جمعيت را گرفت.

وي با تاکيد بر اينکه فقط يک بخش از تراکم پايتخت بحث سياسي است، خاطرنشان کرد: بنده نيز موافق اين هستم که وجود وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و دانشگاه‌هاي عالي در جذب و ترغيب افراد براي سکونت به تهران تاثيرگذار بودند.

نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي معتقد است که تهران جذابيت هنري و اجتماعي زيادي دارد چرا که امکان تحرک و صعود اجتماعي در شهري همچون تهران بيش از ديگر شهرهاي کشور است و به گفته وي بيش از نيمي از مسائل اقتصادي در تهران متمرکز شده است.

جهانگيرزاده تاکيد کرد: انتقال پايتخت مشکل تهران را حل نمي‌کند چرا که در شرايط فعلي پول کافي براي تشکيل شهري جديد که در شان پايتخت جمهوري اسلامي ايران باشد، نداريم.

وي ادامه داد: انتقال پايتخت جمعيت تهران را کم نمي‌کند چرا که ما در تهران جمعيتي متمرکز داريم که شايد با انتقال پايتخت جمعيت اين کلانشهر بيشتر شود.

نماينده مردم اروميه در پاسخ به سؤال ابوترابي مبني بر اينکه آيا شما با تمرکززدايي از تهران موافق هستيد يا خير، گفت: بله من موافقم.

نماينده مردم نجف‌آباد نيز گفت: بر اساس طرح انتقال پايتخت ما به دولت 2 سال فرصت داده‌ايم که طرحي بر اساس قوانين بالادستي ارائه دهند.

ابوترابي‌ با تاکيد بر اينکه ما در حال حاضر نمي‌خواهيم پايتخت را منتقل کنيم، گفت: ما مي‌خواهيم که شوراي عالي قوانين بالادستي را مطالعه کند و يا به نوعي بازتري که نقش دولت باشد.

جهانگيرزاده نيز در پايان گفت: در کشورهاي حاشيه خليج فارس همچون قطر، عربستان و کويت هميشه جمعيت انبوهي در مرکز اين کشورها وجود داشته است.